Czym jest uproszczone postępowanie legalizacyjne? Uproszczone postępowanie legalizacyjne zostało wprowadzone nowelizacją ustawy Prawo budowlane w 2020 roku (art. 49f ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane). Jego celem jest ułatwienie legalizacji obiektów wybudowanych bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, pod warunkiem że spełniają one określone kryteria. Procedura ta dotyczy przede wszystkim starszych samowoli budowlanych, które powstały wiele lat temu i nie stwarzają zagrożenia dla bezpieczeństwa. W odróżnieniu od standardowego postępowania legalizacyjnego, które wymaga szczegółowej dokumentacji i wysokich opłat legalizacyjnych, uproszczona procedura jest szybsza, tańsza i mniej sformalizowana. Ma to na celu zachęcenie właścicieli nieruchomości do uregulowania statusu prawnego obiektów, co przyczynia się do uporządkowania sytuacji prawnej na rynku nieruchomości. Kiedy można skorzystać z uproszczonego postępowania legalizacyjnego? Aby móc skorzystać z uproszczonego postępowania legalizacyjnego, muszą zostać spełnione następujące warunki: Wiek obiektu: Samowola budowlana musi dotyczyć obiektu wybudowanego przed dniem 1 stycznia 1995 roku. Oznacza to, że procedura ta jest skierowana głównie do starszych budynków, które powstały przed wejściem w życie obecnej ustawy Prawo budowlane. Brak postępowania administracyjnego: W stosunku do obiektu nie może toczyć się żadne postępowanie administracyjne dotyczące samowoli budowlanej, np. nakaz rozbiórki. Bezpieczeństwo konstrukcji: Obiekt nie może stwarzać zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi ani dla środowiska. W tym celu organ nadzoru budowlanego może zażądać ekspertyzy technicznej potwierdzającej stan techniczny budynku. Zgodność z planowaniem przestrzennym: Budynek powinien być zgodny z obowiązującymi przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w tym z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy. Kompletność dokumentacji: Właściciel nieruchomości musi złożyć odpowiedni wniosek wraz z uproszczoną dokumentacją, w tym m.in. geodezyjną inwentaryzację powykonawczą oraz oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Jak przebiega uproszczone postępowanie legalizacyjne? Procedura uproszczonego postępowania legalizacyjnego składa się z kilku etapów: Złożenie wniosku: Właściciel nieruchomości składa wniosek do właściwego organu nadzoru budowlanego (najczęściej powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego). Wniosek powinien zawierać wymagane dokumenty, takie jak inwentaryzacja powykonawcza, oświadczenie o prawie do nieruchomości oraz ewentualnie ekspertyza techniczna. Weryfikacja przez organ: Organ nadzoru budowlanego bada, czy obiekt spełnia warunki do legalizacji, w tym zgodność z przepisami o planowaniu przestrzennym oraz bezpieczeństwo konstrukcji. W razie potrzeby organ może zażądać dodatkowych dokumentów lub ekspertyz. Decyzja o legalizacji: Jeśli wszystkie warunki są spełnione, organ wydaje decyzję o legalizacji samowoli budowlanej. W przypadku uproszczonego postępowania nie jest pobierana standardowa opłata legalizacyjna, co znacznie obniża koszty. Ewentualna odmowa: Jeżeli organ stwierdzi, że obiekt nie spełnia wymogów (np. stwarza zagrożenie lub jest niezgodny z planem zagospodarowania), może wydać decyzję o nakazie rozbiórki.